Je wordt gebeld of hoort via via dat er één of meer mensen dreigen te worden opgepakt of zojuist zijn opgepakt.
Indien mensen nog niet zijn gearresteerd, probeer dan met de persoon of groep in contact te komen. Vraag wat er precies aan de hand is, uit hoeveel mensen de groep bestaat en naar welke advocaat ze zullen vragen als ze worden gearresteerd. Als er nog een beetje tijd is en je hebt de mogelijkheid een advocaat te bellen om te vragen of deze tijd heeft piketten te lopen, doe dit dan en bel mensen terug om te bevestigen dat ze inderdaad naar diegene kunnen vragen. Zo voorkom je dat iedereen naar een advocaat vraagt die met vakantie is of iets dergelijks. Probeer er ook achter te komen of er mensen in de groep zijn die ervaring hebben met arrestaties en politieverhoren en vraag hen anderen, die hier minder van weten, zo veel mogelijk voor te lichten. Belangrijk om te benadrukken is dat mensen vol moeten blijven houden dat ze hun eigen advocaat willen zien en dat niet verklaren betekent dat je niets, maar dan ook niets tijdens een verhoor loslaat, ook niet over je eigen handelen.
Daarnaast verloopt alles veel soepeler als mensen weten dat ze na hun vrijlating contact kunnen opnemen met de arrestantengroep of iemand van de groep waarmee hij of zij gearresteerd werd, zodat duidelijk wordt wie wel en niet vastzit. Op deze manier kan de eventuele nasleep (rechtszaken, schadevergoedingen etc.) beter en sneller gecoördineerd worden.
Indien het al te laat is en mensen al zijn gearresteerd, probeer dan zo helder mogelijk de informatie die je voorhanden hebt op papier te zetten. Maak een lijstje van de gearresteerden. Probeer te bedenken naar welke advocaat de arrestanten eventueel zouden gaan vragen.
Als het om een kraakpand gaat hebben ze misschien al een (civielrechtelijke) advocaat, of misschien zitten er mensen in de groep die al vaker gearresteerd zijn en een ‘vaste’ advocaat hebben. Probeer ook gegevens van contactpersonen van deze mensen te verzamelen.
Je kunt nu verschillende dingen doen. In het geval je een idee hebt van de namen van de advocaten waar mensen eventueel om zouden kunnen vragen of in het geval je nog een advocaat hebt weten te regelen, bel deze advocaten dan om hen voor te bereiden op eventuele piketbezoeken. Leg hen uit wat er gebeurd is of staat te gebeuren. Een pro-actieve advocaat zal soms dan ook zelf al naar politie of het Openbaar Ministerie (OM) gaan bellen om bijvoorbeeld uit te vinden waarvoor mensen zijn aangehouden en waar ze worden heengebracht, maar niet iedereen is daar voor te porren. Het ligt vaak ook aan de situatie: Als er heftige dingen zijn gebeurd zal een advocaat waarschijnlijk eerder in actie komen dan wanneer een groep van 50 mensen is aangehouden wegens het niet opvolgen van een ambtelijk bevel, omdat deze groep in zo’n geval wellicht niet lang zal worden vastgehouden.
De eerste paar uur betekenen vooral afwachten, maar ten opzichte van de praktijk tot nu toe is er wel een belangrijke verandering wat betreft de bijstand van een advocaat. Voorheen had een gearresteerde pas recht op een advocaat wanneer hij of zij in verzekering werd gesteld. Tegenwoordig moet de politie er voor zorgen een advocaat 2 uur (vanaf het moment van de piketmelding) de tijd te geven een arrestant, die in verzekering kan worden gesteld en die daar uitdrukkelijk om heeft gevraagd te bezoeken, vóórdat een eerste verhoor mag plaatsvinden. Dus als mensen er op blijven hameren dat ze hun advocaat willen zien, moet de politie hier aan mee werken. Het kan wel zo zijn dat je dan uiteindelijk langer vastzit dan iemand die niet uitdrukkelijk om bezoek van een advocaat voorafgaand aan het verhoor heeft gevraagd! Omdat je echter niets gaat verklaren wordt daarom afgeraden om dit te doen, het verlengt de tijd dat je vastzit nodeloos.
Daarentegen kan een advocaat bij het verhoor, sinds 2015 mogelijk, wel een verschil maken. Adviseer daarom activisten dat ze geen piketadvocaat nemen, maar vragen om hun eigen advocaat. En dat ze zich daarbij niet laten ontmoedigen door smoesjes van de politie dat de politie dit niet kan regelen of dat het activisten geld gaat kosten. Laat de activisten ook weten dat ze steeds opnieuw om de eigen advocaat vragen, zowel voor het eerste verhoor, als ondersteuning tijdens het eerste verhoor en bij inverzekeringstelling opnieuw!
Deze eerste uren zijn voor de arrestantengroep altijd meer of minder chaotisch. De arrestantengroep wordt waarschijnlijk veel gebeld door mensen die informatie hebben of willen en de arrestantengroep moet er achter zien te komen hoeveel mensen er vastzitten en wie deze mensen zijn.
Als duidelijk wordt dat mensen niet na 6 of 12 uur vrijgelaten worden (de 6 of 12 uur gelden alleen voor overtredingen en misdrijven van de lichtere categorieën waar je dus niet voor in verzekering kan worden gesteld), zijn ze hoogstwaarschijnlijk in verzekering gesteld of in vreemdelingenbewaring terechtgekomen.
Als het niet zo is dat eigen advocaten voor een piketbezoek zijn ingeschakeld begint een soms frustrerende zoektocht naar de piketadvocaten van die dag. In ieder piketrayon zijn lijsten met piketadvocaten in omloop (eventueel verkrijgbaar via een bevriend advocatenkantoor), maar het op deze manier opsporen van de juiste advocaat heeft een aantal nadelen. Zo wordt er heel veel geruild en blijkt uiteindelijk de helft van de mensen van de lijst die dag helemaal geen piket te draaien en je moet heel vaak je verhaal afdraaien, wie je bent, waarom je belt etc., vaak met mager of langzaam resultaat. Ook zitten sommige advocaten helemaal niet op je te wachten. Ze vertrouwen het niet of zijn bang dat ze hun zaak kwijtraken. Het is dus heel belangrijk dat als je dit doet, je goed voorbereid bent, je je woordje klaar hebt en altijd netjes blijft. Anders kan je het verpesten voor toekomstige gevallen. Een andere manier om de juiste piketadvocaat te vinden is het bellen van de piketcentrale (de juiste telefoonnummers vind je voorin dit draaiboek). Deze heeft een lijst waarop staat welke advocaat welke arrestant heeft bezocht. Je moet dan of een naam en/of geboortedatum hebben, of vragen of er gezocht kan worden naar NN’ers. Soms heb je geluk en kan de telefonist van de centrale, als je één persoon hebt gevonden, zien dat er medeverdachten zijn. Je hebt dan in één klap een hele lijst van namen of NN-nummers en bijbehorende piketadvocaten. Ook voor het bellen naar de piketcentrale geldt weer: doe dit voorbereid en heb je zegje klaar voor het geval men vraagt van welke organisatie je eigenlijk bent en waarom je belt. Als je je niet zeker genoeg voelt, schroom dan niet iemand anders te vragen.
Heb je eenmaal de advocaat te pakken die mensen vertegenwoordigt, leg deze dan uit waarom je belt en wat je graag wil weten. Je kunt je ook aanbieden als contactpersoon. Nogmaals, blijf netjes, als de advocaat niets wil zeggen is dat zijn of haar goed recht, je kunt beter later nog eens terugbellen of een andere advocaat vragen te bellen dan die persoon tegen je in het harnas te jagen. Meestal gaat het echter goed, soms zijn advocaten ook juist heel geïnteresseerd in het fenomeen arrestantengroep. Het moeilijke is dat je in principe vaak een ‘eigen’ advocaat geregeld hebt om alle arrestanten te vertegenwoordigen en dat je uiteindelijke doel is iedereen bij die advocaat te krijgen. Maar als iemand tevreden is met de piketadvocaat moet dat natuurlijk ook kunnen.
Zet eventueel een update op een website of sociale media of op de website van de landelijke arrestantengroepen (www.arrestantengroep.org) om mensen te informeren. Je kunt het telefoonnummer van de arrestantengroep erbij zetten bijvoorbeeld, maar door zoveel mogelijk op een website of sociale media te zetten voorkom je dat je platgebeld gaat worden. Bel ook eventueel contactpersonen die zich gemeld hebben.
Vraag zowel de voorkeursadvocaat als de eventuele piketadvocaten je te bellen zodra hij of zij op bezoek is geweest. Hopelijk krijg je dan een idee waarvoor iemand wordt vastgehouden en of het nog lang gaat duren. Soms kan het even duren voordat de advocaat iets laat horen, maar meestal heeft dat een reden. Zorg er in ieder geval voor dat er maar één persoon contact onderhoudt met de advocaat, dat voorkomt irritaties en onduidelijkheden. Wanneer je het contact overdraagt aan iemand anders zorg er dan voor dat dit goed gebeurt en dat die persoon alles weet wat jij weet.
Hou goed bij wat er met wie aan de hand is, zodat je niet in de war raakt. Dit kan je het beste doen door een arrestantenlijst achteraf te maken.
Op een gegeven moment is min of meer duidelijk wie er vast zit, bij welke advocaat mensen terecht zijn gekomen, waarvoor ze worden vastgehouden en waar ze zitten. Je kunt de volgende dingen doen:
- een lawaaidemo organiseren.
- arrestantenpakketjes langsbrengen. Als mensen op een politiebureau zitten is de kans klein dat ze het pakketje zullen krijgen tijdens hun verblijf daar, maar het is wel zo dat ze het pakketje zullen krijgen als ze na een voorgeleiding naar een huis van bewaring gebracht worden (wat natuurlijk niet te hopen
valt). Let wel op, op de dag van de voorgeleiding worden mensen al heel vroeg naar de rechtbank gebracht. Als je wil dat ze hun pakketje zullen krijgen moet je dit dus wel minimaal de dag voor de voorgeleiding langsbrengen. Op sommige plekken kan je alleen lectuur en kleding brengen, op andere ook eten. Veel veganisten krijgen vaak geen veganistisch eten in de cel, maar kunnen soms wel eten van buiten (mits op bepaalde wijze verpakt) krijgen. Probeer dus ook eten langs te brengen. - en natuurlijk, zoals de hele tijd, bijhouden wat er met wie aan de hand is en hierover updates geven op een website of sociale media en/of aan de contactpersonen van de gearresteerden.
Vaak komen mensen, als ze niet in vreemdelingenbewaring gesteld worden, binnen drie dagen weer vrij. Een enkele keer wordt de inverzekeringstelling verlengd (je kunt dan nog eens drie dagen vastgehouden worden) of wordt iemand in bewaring gesteld na de voorgeleiding, wat betekent dat diegene wordt overgeplaatst naar een huis van bewaring. Als iemand in vreemdelingenbewaring belandt of in een huis van bewaring kan diegene bezoek krijgen en boeken, kleren, post en geld ontvangen. Hoe, wanneer en hoe vaak verschilt per plek. Je kunt voor de juiste informatie wat dat betreft het beste bellen met de desbetreffende plek (voor adressen en telefoonnummers
zie www.dji.nl).
Terug naar Inhoudsopgave