Vreemdelingenbewaring

Vooral sinds de invoering van de Wet op de Identificatieplicht in 2005 gebeurt het regelmatig dat activisten in vreemdelingenbewaring terecht komen. Op het moment dat je weigert je naam te geven kan het zo zijn dat de politie vroeger of later hiermee probeert je te dwingen je identiteit alsnog prijs te geven.

Wat is vreemdelingenbewaring?
De vreemdelingenbewaring is volgens de wettekst een maatregel die moet worden opgelegd aan mensen die vermoedelijk onrechtmatig in Nederland verblijven (redelijk vermoeden van illegaal verblijf) en mensen die in bepaalde vreemdelingenrechtelijke procedures zitten en tijdens het verloop van zo’n procedure niet het recht hebben vrij rond te lopen.

Het doel van vreemdelingenbewaring is om de staat de mogelijkheid te geven mensen, die volgens de wet niet rechtmatig in Nederland zijn of zullen blijken te zijn, uit te zetten. Het is (nog) niet strafbaar ‘illegaal’ in Nederland te zijn, en de vreemdelingenbewaring wordt dus ook geen straf genoemd (maar dat is het natuurlijk wel).

Vreemdelingenbewaring is dus een bestuursrechtelijke maatregel, wat onder andere betekent dat een strafrechtadvocaat je niet bij kan staan. Houd er daarom rekening mee dat het vaak goed kan zijn een vreemdelingenrechtadvocaat stand-by te hebben als er actie gevoerd wordt.

Waarom worden activisten in vreemdelingenbewaring gesteld?
Activisten worden veelal enkel in vreemdelingenbewaring gesteld omdat ze hun naam niet willen geven. De reden die de politie opgeeft is dan dat omdat iemand zich niet wil identificeren, er geen

absolute duidelijkheid bestaat over het al dan niet legale verblijf van de arrestant. Het wordt dus nodig gevonden ook mensen met bijvoorbeeld een plat Brabants accent als vermoedelijke illegaal aan te merken. Voor alle duidelijkheid, wij willen absoluut geen lijn trekken tussen activisten en niet-activisten die in vreemdelingenbewaring terecht komen, of beweren dat activisten nog meer dan anderen niet in vreemdelingenbewaring thuishoren.

De reden dat hier een verschil wordt aangebracht tussen activisten en niet-activisten is omdat activisten over het algemeen met een andere opzet in vreemdelingenbewaring worden gezet, namelijk omdat de politie hun naam wil achterhalen. Let wel, activisten van buiten de EU zonder geldig visum of uit niet-visumplichtige landen buiten de EU die al langer dan 3 maanden in de EU zijn, verblijven niet ‘legal’ in Nederland.

Je wordt gearresteerd.
Wanneer ga je dan naar vreemdelingenbewaring?
Activisten worden in de regel opgepakt omdat ze verdacht worden van een strafbaar feit. Als je weigert jezelf bekend te maken of als je niet ‘legaal’ in Nederland verblijft kan je vervolgens op verschillende momenten geconfronteerd worden met de vreemdelingenbewaring, omdat deze altijd pas wordt aangewend op het moment dat de strafrechtelijke procedure tot een einde is gekomen of je niet langer op strafvorderlijke gronden vast wordt gehouden. Dit betekent dus dat je in vreemdelingenbewaring kan worden gesteld op het moment dat je heengezonden wordt, je zaak geseponeerd wordt, je wordt vrijgesproken of nadat je je straf hebt uitgezeten. Dit geldt zowel voor verdachten of veroordeelden die met naam bekend zijn en van wie de verblijfsrechtelijke status bekend is, als voor NN-ers.

De procedure
Staandehouding
Indien de vreemdelingendienst wordt ingeschakeld wordt je eerst staande gehouden. Als je je naam niet geeft of als wordt vastgesteld dat je niet rechtmatig verblijft in Nederland (of daar volgens hen onduidelijkheid over bestaat) word je naar een plek gebracht om verhoord te worden, meestal een politiebureau of het bureau van de vreemdelingendienst. Dit moet allemaal binnen een tijdsbestek van 6 uur (de uren tussen 12 uur’s nachts en 9 uur’s ochtends niet meegerekend) gebeuren. De termijn kan evenwel met 48 uur verlengd worden. Je hebt het recht op aanwezigheid van je advocaat en een tolk bij dit verhoor.

Bewaring
Op het moment dat tijdens de periode van staandehouding volgens de politie niet vast is komen te staan dat je rechtmatig in Nederland verblijft word je in bewaring gesteld. Soms word je nog een tijd in een cellencomplex van de politie vastgehouden voordat je naar een detentiecentrum wordt gebracht. In de praktijk komen sommige mensen in een ‘gewone’ bajes terecht, omdat de aanwezigheid van activisten ‘de rust en orde in het detentiecentrum kan verstoren’.

In beroep tegen de vreemdelingenbewaring
Als je in vreemdelingenbewaring bent gesteld kan je hiertegen beroep aantekenen bij de rechtbank. Deze moet het beroep binnen veertien dagen behandelen en binnen zeven dagen na behandeling uitspraak doen. Tegen de uitspraak van de rechtbank kan hoger beroep worden aangetekend bij de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State. Dit kan, als jij gelijk krijgt, ook door de Staat gedaan worden en, in dat geval mag je vastgehouden worden totdat de Raad van State uitspraak in dit hoger beroep heeft gedaan.

De praktijk
De afgelopen jaren hebben activisten die weigerden hun naam te geven en daardoor in vreemdelingenbewaring terecht kwamen een aantal rechtszaken gevoerd. In eerste instantie leek de kans om zo’n beroep te winnen in sommige gevallen nog aanwezig. Zo oordeelde de rechtbank Utrecht in 2007 dat ten aanzien van activisten die tot aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid (dat was dan duidelijk geworden uit taal- en cultuurtesten) de Nederlandse nationaliteit bezaten de vreemdelingenbewaring onrechtmatig werd geacht. Uiteindelijk is met een uitspraak van de Raad van State in 2008 in principe een eind gekomen aan het idee dat je uit vreemdelingenbewaring kan komen zonder je paspoort te laten zien. De bewijslast van het Nederlanderschap is bij de vastzittende persoon gelegd. Ook kan je je als Nederlander afvragen of je jezelf op het moment dat je in vreemdelingenbewaring zit ineens wil onderscheiden van anderen door je te beroepen op je vermeende afkomst. De enige manier om anoniem uit vreemdelingenbewaring te komen is om net zolang te blijven zitten totdat de rechter oordeelt dat het belang van uitzetting voor de staat niet langer opweegt tegen de duur van je detentie. Je moet er dan wel rekening mee houden dat dit maanden kan duren.

Het is ook al voorgekomen dat mensen als één groep massaal in vreemdelingenbewaring worden gesteld, zoals bij de ontruiming van het kraakpand Schijnheilig. Er was duidelijk sprake van een draaiboek met instructie ‘NN? dan vreemdelingenbewaring’. Op dat moment hebben heel veel mensen alsnog gekozen om hun naam te zeggen en een paspoort te laten komen, waardoor de groep razendsnel kleiner werd. Het is dus zaak om als de kans bestaat dat een grote groep gearresteerd gaat worden zij duidelijke afspraken maakt om NN te blijven en daar ook aan vasthoudt als de dienstdoende Officier van Justitie beslist om dan maar de hele groep in vreemdelingenbewaring te zetten, dat kan dan een interessante situatie opleveren, hoewel dat niet zeker is, met spannende mogelijkheden voor een politieke campagne rondom het verschijnsel van anonieme activisten straffen met vreemdelingenbewaring.

Terug naar inhoudsopgave

Ongewenst verklaring en intrekken

Na een strafrechtelijke veroordeling kun je onder bepaalde omstandigheden ongewenst verklaard worden. Dit betekent dat het strafbaar is in Nederland te zijn, Als je als ongewenst verklaarde Persoon wordt opgepakt word je eerst strafrechtelijk vervolgd en vastgezet. Als dit traject is afgesloten word je (na eventuele bewaring) uitgezet.

Wie kan ongewenst verklaard worden?
Iedereen die niet de Nederlandse nationaliteit bezit kan ongewenst verklaard worden.

Het is wel zo dat mensen met een EU-paspoort en mensen uit Zwitserland en Turkije die in Nederland werken minder snel ongewenst verklaard worden, vanwege strenge EU-richtlijnen hierover. Vereist wordt in het geval van deze mensen dat het persoonlijk gedrag een actuele, werkelijke en voldoende ernstige bedreiging vormt voor een fundamenteel belang van de Nederlandse samenleving. Dit kan zo gezien worden als je bijvoorbeeld bent veroordeeld voor zeer zware misdrijven en/of terrorisme, of wegens bedreiging van de Staat of het koningshuis, het parlement, bewindslieden etc. Deze criteria gelden ook voor partners van mensen met EU-documenten.

Alle anderen die geen Nederlands Paspoort hebben kunnen ongewenst verklaard worden in de volgende gevallen:

• als je niet legaal in Nederland verblijft en meerdere keren bent opgepakt voor het plegen van een strafbaar feit;
• als je geen Nederlands paspoort hebt, wel legaal verblijft, en onherroepelijk bent veroordeeld voor een misdrijf waarvoor de maximale gevangenisstraf minimaal 3 jaar bedraagt of als je TBS opgelegd hebt gekregen. In dit geval is de vraag of je ongewenst verklaard kan worden afhankelijk van de duur van je verblijf in Nederland en de hoogte van de opgelegde straf. In de praktijk merken we echter dat dit anders wordt toegepast, soms worden mensen ook ongewenst verklaard die bijvoorbeeld twee keer zijn betrapt op het stelen van shampoo of tandpasta;
• als je geen Nederlands paspoort hebt, wel legaal verblijft, en volgens de Staat een gevaar vormt voor de openbare orde of nationale veiligheid;
• vanwege een door Nederland ondertekend verdrag;
• in het belang van internationale betrekkingen van Nederland.

Aanvechten van de ongewenstverklaring
Tegen de ongewenstverklaring kun je in eerste instantie bezwaar, en in tweede instantie beroep aantekenen. Zolang je in de bezwaar- of beroepsfase zit word je nog steeds als ongewenst verklaarde beschouwd, tenzij je een voorlopige voorziening aanvraagt. Als deze wordt toegewezen heeft het een schorsende werking op het besluit tot ongewenstverklaring, wat wil zeggen dat het nog niet van kracht is. Als je geen voorlopige voorziening aanvraagt kan je dus alsnog worden opgepakt en uitgezet.

Intrekking verblijfsvergunning
Als je in Nederland bent met een verblijfsvergunning kan deze worden ingetrokken na een strafrechtelijke veroordeling. Of dit gebeurt ligt aan het aantal jaren dat je een verblijfsvergunning hebt, wat de maximale strafmaat is van het misdrijf waarvoor je bent veroordeeld en de duur van de straf die je opgelegd gekregen hebt. Tegen het opleggen van een inreisverbod staat onder omstandigheden bezwaar en val omstandigheden beroep open.

Inreisverbod
Naast de ongewenstverklaring bestaat tegenwoordig het inreisverbod. Materieel komt het op hetzelfde neer: besloten wordt dit je niet meer in Nederland mag komen en dat je een strafbaar feit pleegt als je hier daarna wordt aangetroffen. Tegen het opleggen van een inreisverbod staat onder omstandigheden bezwaar en onder omstandigheden beroep open. Dat betekent dat als je een inreisverbod krijgt opgelegd, je zo snel mogelijk contact met een vreemdelingenadvocaat moet opnemen.

Terug naar inhoudsopgave

Veelplegers

Het is nog niet veel gebeurd, maar ook activisten kunnen worden aangeduid als ‘Veelpleger’, ‘Zeer Actieve Veelpleger’ en ‘Stelselmatige Dader’. Justitie hanteert speciale richtlijnen voor de vervolging van mensen met zo’n stempel. Het indelen in deze categorieën vindt zijn oorsprong in het willen aanpakken van wat men ooit noemde ‘draaideurcriminelen’, meestal verslaafde mensen die vaak voor korte straffen in de bajes zaten.

In de loop der jaren is het daaruit voortgevloeide beleid uitgebreid naar een steeds grotere groep mensen, en tegenwoordig kan iedereen die aan de puur cijfermatige criteria voldoet ermee te maken krijgen. Het maakt dus niet uit waarvoor je bent opgepakt en veroordeeld.

Essentie van de strafvordering is dat er niet wordt uitgegaan van de zaak waarvoor je op dat moment voorkomt, maar dat wordt uitgegaan van je hele justitiële documentatie en andere aangelegde dossiers. Dit wordt genoemd: de persoonsgerichte aanpak.
Sinds december 2009 beschikt Nederland in alle politieregio’s over zgn. veiligheidshuizen. In deze veiligheidshuizen wordt o.a. overleg gevoerd over veelplegers in de regio. Bij dit overleg zitten alle ‘ketenpartners’, zoals bijv. politie, reclassering, justitie, gemeente en relevante hulpinstanties. Dit gaat vooral over de Zeer Actieve Veelplegers en Stelselmatige Daders (er zijn gewoon teveel ‘gewone’ veelplegers!). Van al die mensen wordt een zgn. ‘ketendossier’ bijgehouden.

 

De risico’s
Vaak gearresteerd?
Dan kun je op de lijst veelplegers komen! De risico’s

• Grotere kans op langer voorarrest: het beleid van het OM is in principe om je tot aan de rechtszaak te willen vasthouden. Het is aan de rechter commissaris (bewaring 14 dagen) en aan de raadkamer (verlenging 30 – 90 dagen) om hierover te beslissen.
• Hogere straffen: in de richtlijnen van het OM staan specifiek hogere strafeisen genoemd, waarvan natuurlijk kan worden afgeweken en waarover als altijd uiteindelijk de rechter beslist.
• Het toewijzen van een adoptie agent (bij ZA veelplegers en Stelselmatige Daders): het is de bedoeling dat deze je eens in de twee weken een bezoekje brengt. Dit kan in uniform of in burger zijn. Het kan ook zijn dat hij of zij je steeds belt. De bedoeling is dat deze adoptieagent erop aandringt dat je in behandeling gaat, ophoudt met ‘crimineel gedrag te vertonen’, en afspraken met je maakt en deze controleert. De vorderingen worden bijgehouden en besproken. Werk je niet mee, dan kan dit later in je nadeel werken. Er is nog weinig ervaring met gevallen waar zo’n maatregel wordt genomen tegen ‘veelplegende activisten’. Het spreekt voor zich dat in het geval van een overtuigingsdader, zoals politieke activisten weleens worden genoemd, het toewijzen van een agent die de hele tijd in je nek moet gaan hangen weinig resultaat zal halen.
• Het ontvangen van attenties van de politie: denk hierbij aan een ‘leuk’ kaartje rond de december feestdagen, met bijvoorbeeld
  de tekst: “We hopen je volgend jaar niet meer in het politiewerk tegen te komen. Mocht dat wel zo zijn, dan kan je rekenen op onze bijzondere aandacht!!”
• Maatregel Inrichting Stelselmatige Daders (ISD): De ISD was vroeger SOV, strafrechtelijke opvang verslaafden, en inmiddels al geruime tijd: ISD.

 

Met een wijziging van de richtlijnen van het OM m.i.v. juli 2009 is de weg naar ISD geopend voor iedereen met het stempel ‘Stelselmatige Dader’ doordat de noodzaak van een behandelplan is verdwenen. Was het voorheen nog de bedoeling om mensen tijdens de ISD te ‘behandelen’ (al kwam ook dat er niet vaak van), nu is het zo dat de ISD in eerste instantie vooral als doel heeft: het voorkomen van recidive. Met een wijziging van de richtlijnen van het OM met ingang van 1 januari 2014 betekent dit twee jaar opsluiten om van je af te zijn. In artikel 38m van het wetboek van strafrecht in combinatie met de door het openbaar ministerie opgestelde beleidsregels (richtlijn voor strafvordering bij meerderjarige veelplegers-www.om.nl) staan de criteria voor ISD nader omschreven. Een ISD maatregel is geen straf en wordt niet afgetrokken van het voorarrest! Dit betekent dat wanneer je in beroep gaat tegen het opleggen van de ISD maatregel, je in voorarrest blijft en dit bij een veroordeling tot ISD in hoger beroep niet wordt afgetrokken van de twee jaar ISD! Hetzelfde geldt voor cassatie. Hierdoor is in feite de weg naar de hogere rechter afgesneden. Krijg je géén ISD en heb je in voorarrest gezeten? Dan is de kans groot dat de onvoorwaardelijke gevangenisstraf die je krijgt gelijk is aan de duur van het voorarrest, om schadeclaims te vermijden.

ISD zonder behandeling wordt genoemd: kale ISD. Het regime waarin je zit is vergelijkbaar met een Huis van Bewaring (HvB) regime en dat betekent: veel ‘achter de deur’. Vergelijk dit met een straf van twee jaar die je uitzit in een gevangenisregime, dan zul je begrijpen dat de ISD’er veel slechter af is. Werk is overigens wèl verplicht. Bij ISD kun je ook geen aanspraak maken over een voorwaardelijke invrijheidstellling.

De ISD inrichtingen zijn afdelingen in gewone gevangenissen. Voor vrouwen is er slechts één: in Zwolle.

 

De categorieën en de consequenties:
Veelpleger
Je wordt betiteld als veelpleger als je in ‘je hele criminele carrière’ 10 antecedenten of meer hebt, waarvan 1 in het afgelopen of lopende jaar.

Een antecedent is een misdrijf waarvoor je bent opgepakt en waarvan de zaak is doorgestuurd naar justitie. Sepots tellen niet mee. Vrijspraken wel! Een misdrijf is alles wat in het tweede boek van het wetboek van strafrecht staat, te weten de artikelen 92 t/m 423. Het hoeft hier niet te gaan om zgn. ‘VH (voorlopige hechtenis) misdrijven’, misdrijven waarvoor voorlopige hechtenis is toegestaan.

Er worden meer mensen gekwalificeerd als veelpleger. Er gebeurt in de praktijk nog weinig of helemaal niets mee. De richtlijn strafvordering bij meerderjarige veelplegers t.a.v. veelplegers luidt officieel: bij lichtere feiten kan een maand onvoorwaardelijk worden geëist, bij zwaardere feiten twee.

Zeer Actieve Veelpleger
Je wordt betiteld als Zeer Actieve Veelpleger (ZA-veelpleger) als je in de afgelopen 5 jaar 10 antecedenten of meer hebt waarvan 1 in het afgelopen of het lopende jaar. Van de ZA-veelplegers zijn er al een heel stuk minder. Als je pech hebt woon je in een politieregio waar er helemaal niet zoveel zijn. De kans dat je komt bovendrijven als ZA-veelpleger wordt dan groot. Het is voor zover bekend 1 activiste overkomen om als zodanig te worden geregistreerd en die heeft er ook last van. De richtlijn strafvordering bij meerderjarige veelplegers t.a.v. ZA-veelplegers luidt officieel: bij lichtere feiten kan twee maanden onvoorwaardelijk worden geëist, bij zwaardere drie.

Stelselmatige Dader
Je wordt betiteld als Stelselmatige Dader als je een ZA-veelpleger bent en bovendien in de afgelopen vijf jaar drie onherroepelijke veroordelingen hebt wegens een misdrijf tot een werkstraf en/of gevangenisstraf. De straffen moeten dan ook al ten uitvoer gelegd zijn. Ben je zo’n Stelselmatige Dader, en wordt je opgepakt voor een ‘VH (voorlopige hechtenis) -misdrijf’, dan kan de OvJ besluiten om ISD te vorderen. Er treedt dan een hele machinerie in werking, de reclassering wordt erbij gehaald, je ‘ketendossier’, en je moet erop rekenen dat je tot aan de zitting in voorarrest blijft.

Geen ISD? De richtlijn strafvordering bij meerderjarige veelplegers t.a.v. ZA-veelplegers luidt dan officieel: bij lichtere feiten drie maanden onvoorwaardelijk, bij zwaardere zes.

 

De praktijk
Hoewel je altijd rekening moet houden met het worst-case-scenario: vooral bij massa arrestaties ziet de politie nogal eens wat over het hoofd of komt tijd te kort, en computersystemen zijn niet altijd goed op elkaar aangesloten. Het kan dus zijn dat je mazzel hebt en dat politie en justitie de aantekening niet zien. Advocaten betwijfelen of het justitie wel gaat lukken om activisten die het hebben gebracht tot de aanduiding ‘stelselmatige dader’ de ISD maatregel te laten opleggen, omdat het niet in overeenstemming is met ‘de geest van de wet’. De politieke situatie is daarentegen zeer in het nadeel van iedereen die in aanraking komt met justitie.

Het kan zijn dat je er aanvankelijk weinig van merkt, totdat je een kerstkaartje krijgt, of er een rood stempel VEELPLEGER op het dossier van een strafzaak zit. Wil je voor die tijd weten of je hiermee te maken kunt krijgen, pak dan de justitiële documentatie erbij en tel je ‘antecedenten’. Kom je er niet uit, vraag het je advocaat!

 

Tips

• Algemeen: bij arrestatie wegens een VH(voorlopige hechtenis) misdrijf: sta je geregistreerd als veelpleger, zeer actieve veelpleger, stelselmatige dader: geef dan niet je naam, zorg dat je geen ID bij je hebt. Vooral bij arrestaties met meer mensen, kun je dan de dans ontspringen doordat ze het niet, of te laat, ontdekken. Zo kun je voorkomen dat je langer in voorarrest wordt gehouden. Ga er nooit van uit dat ze overal alles kunnen inzien! Het komt zelfs wel eens voor dat bekenden van de politie ondanks alles helemaal niet worden geïdentificeerd. Dat scheelt weer een antecedent…
• In verband met ISD: Rechtszaken: om te voorkomen dat je
  terecht komt in de kwalificatie ‘stelselmatige dader’: ga altijd in hoger beroep bij zaken vanwege een misdrijf waarbij een werkstraf of gevangenisstraf is opgelegd. Zo vertraag je de opbouw van die drie onherroepelijke vonnissen in vijf jaar. Traineer de rechtszaken door getuigen op te roepen, te wraken, uitstel te vragen omdat je op vakantie bent of ziek etc.
• Straffen: traineer de ten uitvoer legging. Zo kun je vertragen of zelfs voorkomen dat je binnen vijf jaar drie tenuitvoergelegde vonnissen hebt staan.
  Lukt het allemaal niet of kom je na lang rekken toch nog te zitten met het risico van ISD: zorg voor een goeie advocaat, liefst een die dit soort zaken als specialisme heeft.

Terug naar Inhoudsopgave

Herstel en veerkracht

Hoe om te gaan met psychische en emotionele reacties na (politie)geweld, repressie of andere heftige ervaringen. Een van de meest verbazingwekkende dingen van activisten is dat we ons vaak bewust blootstellen aan geweld als we geloven dat dat noodzakelijk is. Wat daarbij soms even verbazingwekkend is, is hoe weinig we weten over de psychologische effecten van geweld. We moeten ons voorbereiden en elkaar ondersteunen bij de psychische en emotionele gevolgen van heftige ervaringen.

Drie reacties…
…die kunnen optreden na directe of indirecte heftige ervaringen. Je kunt ze allemaal ervaren, enkele of één. Je kan uit je evenwicht raken door een persoonlijke ervaring, door getuige te zijn van extreme ervaringen van anderen, door er in de media of in gesprekken over te horen of door een gevoel van machteloosheid als het anderen overkomt.

1. Herbeleving
   • beelden en herinneringen die steeds terugkomen, als je wakker bent of tijdens je slaap als   nachtmerries;
   • het gevoel hebben dat je de ervaring niet los kan laten;
   • flasbacks: het gevoel alsof je je opnieuw in die situatie bevindt.
2. Vermijden of onderdrukken
   • jezelf terugtrekken of isoleren, sociale activiteiten laten vallen;
   • ontwijken van mensen, plaatsen of dingen die de
   herinneringen oproepen;
   • geheugenverlies of sterker nog, dissociatie;
   • een sterke weerstand voelen om er over te praten of er niet over kunnen praten
   • problematisch, frequent of langdurig drugs- of alcoholgebruik
   • jezelf overladen met taken of werk zodat je er niet aan hoeft te denken.
3. Verhoogde emoties
   • slaap- of concentratieproblemen
   • onrust, schrikreacties, angsten of paniekaanvallen
   • irritatie, woede, emotionele uitbarstingen, schaamte, schuldgevoel
   • depressie, zelfmoordgedachten, terugkomen van eerdere trauma’s
   • cynisme, wantrouwen, pessimisme, gevoel van machteloosheid
   • moeite met dagelijks functioneren of gewone beslissingen nemen

Dit zijn normale reacties op extreme ervaringen. Er zijn veel mensen die dit hebben meegemaakt en er overheen komen. Mensen reageren verschillend, in soorten reacties maar ook in heftigheid. Soms merk je deze reacties gelijk na de gebeurtenis, soms duurt het even voordat ze naar voren komen.
Deze reacties zijn niet alleen normaal, maar hebben ook een gezonde functie: het zijn allemaal mechanismen van je geest om je door de ervaring heen te werken of jezelf te beschermen tegen schadelijke prikkels. Voor 70% van de mensen verdwijnen deze reacties na 4 tot 6 weken. Wees geduldig en geef jezelf de tijd om er doorheen te komen!

Belangrijk bij herstel
Of je er nu veel last van hebt of niet, wat je hebt meegemaakt is een extreme ervaring. Je helpt jezelf , nu en in de toekomst, door je eigen herstel serieus te nemen. Voor jezelf, de mensen om je heen én de groep waar je deel van bent, is het belangrijk dat we goed voor onszelf en elkaar zorgen. Kijk bij onderstaande tips welke bij jou passen. Je kan terugvallen op dingen waarvan je weet dat ze bij jou helpend zijn, maar ook eens experimenteren met dingen die je normaal gesproken niet of minder doet.

Zorg voor een stabiele basis:
• zoek medische hulp als je die nodig hebt;
• ga de komende dagen naar een veilige plek met mensen die je vertrouwt;
• zorg voor genoeg slaap en beweging, en eet gezond en voldoende;
• routinebezigheden en dagritme helpen echt!

Maak gebruik van de herstellende kracht van de natuur:
• zoek bewust natuurlijke omgevingen op door bijvoorbeeld te gaan wandelen, in een tuin aan de slag te gaan of door contact met (huis)dieren;
• kamille- en passiebloemthee helpen bij onrust en slaapproblemen.

Neem de tijd voor jezelf:
• bescherm jezelf tegen overprikkeling en zoek rust op als je dat nodig hebt;
• wees geduldig, mild en vriendelijk met jezelf;
• neem de tijd voor elkaar;
• zoek het gezelschap van mensen die je vertrouwt en waar je energie van krijgt;
• vorm een buddysysteem of een affinitygroep (ook ná de gebeurtenissen) en check regelmatig hoe het met iedereen gaat;
• neem de tijd om met elkaar in gesprek te gaan, maar ook om samen leuke dingen te doen: geef elkaar massages, vier wat je bereikt hebt, doe spelletjes, bouw een feest!

Wees creatief met je verwerkingsproces:
• het helpt om op te schrijven wat je hebt meegemaakt en hoe het met je gaat, maar je kan er ook over schilderen, tekenen, dichten, dansen, beeldhouwen…
• muziek (luisteren of zelf maken) helpt enorm

Zet je brein aan het werk:
• geef jezelf betekenisvolle (en haalbare) taken: de beste
manier om de controle weer terug te krijgen is om gebruik
te maken van je probleemoplossend vermogen;
• pak een studie op, doe een cursus of vind een andere
manier om iets nieuws te leren.

Herinner jezelf aan de goeie redenen die je hebt om dit allemaal te doen:
• reflecteer op je innerlijke motivatie en waarom het voor jou zo belangrijk is om je in te zetten;
• probeer mindfulness of meditatie-oefeningen;
• haal hoop en vertrouwen uit een vorm van spiritualiteit die bij jou past;

Voor jezelf:
• Herinner jezelf: je reactie is normaal en er is hulp beschikbaar. Dit is een lastige fase maar je komt er
doorheen. Heb geduld met jezelf: geestelijke wonden hebben net als lichamelijke tijd nodig om te genezen.
• Je kunt je slecht voelen omdat je denkt dat anderen hier beter mee om kunnen gaan. Iedereen reageert anders en er is geen ‘beste manier’. Het is geen teken van zwakte om pijn te voelen na slachtoffer te zijn geweest van geweld (in alle vormen);
• Je kunt je schuldig voelen over wat er gebeurd is. Maar: het was niet jouw fout, de daders dragen de schuld!
• Als je denkt ‘ik heb niet het recht om me zo slecht te voelen want wat X is overkomen is veel erger’, weet dan dat je het recht hebt om je te voelen zoals je je voelt. Het heeft geen nut om geweld in heftigheid te vergelijken.
• Ontwijking en ontkenning hebben op de lange termijn schadelijke effecten. Drugs, alcohol, medicatie of jezelfoverladen met werk lijken te helpen op het moment maar zijn op de lange termijn niet goed voor je.
• Familie en vrienden weten vaak niet hoe ze moeten reageren om je te helpen. Vertel ze wat je nodig hebt en wat niet.
• Wees terughoudend met het (opnieuw) bekijken van beelden in de media van de gebeurtenis. Dit kan de heftige reacties versterken.

Hoe ondersteun je een ander?
• Wacht niet tot iemand om hulp vraagt. Wees er voor die persoon, ook als deze zich isoleert, maar zonder opdringerig of betuttelend te zijn;
• Forceer iemand niet om te praten over de ervaring als iemand dat niet wil of kan;
• Gebrek aan ondersteuning kan de situatie erger maken – dit wordt een secundair trauma genoemd en moet echt serieus genomen worden. Het gaat daarbij om gebroken verwachtingen: we weten dat agressors gewelddadig zijn, maar als je daarna het gevoel hebt dat vrienden je niet ondersteunen kan het aanvoelen alsof de hele wereld instort;
• Irreëel gedrag, ondankbaarheid, afstandelijkheid en uitbarstingen zijn allemaal mogelijke reacties. Neem het niet persoonlijk op en blijf ondersteunen;
• Zeggen ‘nu moet je je er maar een keer overheen zetten helpt echt niet en zal alleen maar meer afstand creëren;
• Belangrijk: helpen en zorgen kan erg vermoeiend zijn, ook voor jou. Draag zorg voor jezelf en doe dingen die je blij maken. Steun zoeken voor jezelf zal je helpen bij het ondersteunen van anderen.

Wat kan je doen als groep?
• Hou liever GEEN gezamenlijke debriefing in de eerste paar dagen na de gebeurtenis. Dit kan de reacties erger maken en allerlei schuldgevoelens of schaamte oproepen. Als mensen willen praten over wat er gebeurd is, is het beter om dit in een één-op-één gesprek te doen;
• Probeer zoveel mogelijk om een juridisch gevolg te geven aan klachten over politiegeweld of een slechte behandeling op het politiebureau;
• Neem contact op met het Support & Recovery team;
• Dat we reacties hebben op (politie)geweld, repressie of andere heftige ervaringen is niet alleen normaal, maar ook een feit. Draag niet bij aan macho groepsculturen waarbij het omgaan met reacties een taboe is – daar wordt niemand beter van, ook de politieke beweging als geheel niet. Neem zorg voor jezelf en elkaar serieus.

Wat als het niet over gaat?
Bij verreweg de meeste mensen nemen al deze reacties geleidelijk af in de eerste 4 tot 6 weken. Als je merkt dat dat bij jou niet zo is, bijvoorbeeld omdat de reacties niet minder worden of zelfs erger worden – of als je in die eerste weken zulke heftige reacties hebt dat je echt niet meer kan functioneren – neem dat dan serieus en overweeg om professionele hulp in te schakelen. Zoek informatie op over PTS(S) en neem contact op met je huisarts. Er zijn goeie behandelingen voor PTS(S), maar het is belangrijk om op tijd hulp te zoeken.

Voorkomen is beter
• Gebruik de tips die hier genoemd zijn ook in je gewone dagelijkse leven. Met een stabiele basis wordt je minder gauw uit je evenwicht gebracht en hebben heftige ervaringen minder impact.
• Ga goed voorbereid naar een actie. Maak gebruik van buddysystemen en affinitygroeps en spreek van tevoren door waar ieders grenzen liggen.
• Zorg dat keuzes die je maakt voor of tijdens een actie steeds bewuste keuzes zijn. Wees goed geïnformeerd en hou rekening met je eigen grenzen op dat moment.
• Neem de gewoonte aan om bij een actie niet alleen een Arrestantengroep te regelen, maar ook een Support & Recovery team. Neem op tijd contact op.

Website: www.supportrecoveryteam.wordpress.com
Email: sr-team@xs4all.nl