Rechten van arrestantenAugust 15, 2023
Opgepakt? Dit moet je weten!
Na arrestatie wordt je gefouilleerd en naar een politiebureau gebracht. Op het bureau volgt er nogmaals een fouillering en worden je persoonlijke bezittingen afgenomen (tabak, sieraden, schoenveters etc.). Dan vragen ze naar je gegevens zoals je naam en je adres. Je hoeft dit niet te geven. De regel is niets ondertekenen. Behalve dan misschien bij je fouillering. Dan onderteken je je fouilleringspullen met je NNnummer of door een
kruisje te zetten.
Bij overtredingen kan de politie je 6 uur vasthouden. Bij misdrijven wordt er onderscheid gemaakt tussen lichtere en zwaardere misdrijven, waarbij voor de laatste categorie voorlopige hechtenis is toegelaten. Bij lichtere misdrijven kan de politie je in eerste instante zes, en bij zwaardere misdrijven 9 uur vasthouden, je fouilleren en al je persoonlijke spullen afnemen. Er er zijn misdrijven waarop geen voorlopige hechtenis is toegestaan waarvoor je 6 uur kunt worden vastgehouden. Als je je naam niet noemt, je ID-kaart niet bij je hebt of niet wilt tonen kan de politie je bij verdenking van een overtreding nog 6 uur extra vasthouden voor onderzoek naar je identiteit. Ze zullen je dus bij een overtreding maximaal 6+6 = 12 uur mogen vasthouden. Bij een misdrijf geldt dat de politie na de eerste 9 uur je in verzekering kan stellen, als ze vinden dat hun vooronderzoek nog niet klaar is of als ze je later willen voorgeleiden voor de rechter-commissaris om je in bewaring te stellen (zie verderop in de tekst). Bij verdenking van een misdrijf kan de politie je dus 9 + 3 dagen, 15 uur = 4 dagen vasthouden. Ze zullen je misschien andere dingen vertellen, dus laat je niet intimideren. De tijd gaat tellen vanaf het moment dat je ingeboekt/voorgeleid bent voor de Hulp-officier van Justitie (dit is een politieagent met extra bevoegdheden) op het bureau, dus niet vanaf het moment dat je bent gearresteerd. De H-OvJ moet je ook vertellen waar je van verdacht wordt.
NB: de tijd tussen 12 uur `s nachts en 9 uur `s ochtend telt niet mee; hierdoor kan er in de praktijk wel 9 uur extra bij komen, wat zou betekenen dat je voor een overtreding maximaal 21 uur vastgehouden kan worden.
Voorarrest, dus voordat het proces begint, kan maximaal 9 uur plus 3 dagen,15 uur (plus mogelijk nog 3 dagen, 15 uur als de Officier van Justitie (OvJ) om verlenging vraagt), plus 14 dagen, plus 3x 30 dagen duren. Waarbij een checkmoment plaatsvindt bij elke keer dat het voorarrest verlengd wordt. Je kunt al om je advocaat vragen op het moment dat je op het politiebureau binnen wordt gebracht. Als je wilt kun je met je advocaat praten voordat je je eerste verhoor bij de politie hebt gehad. Vanaf het moment dat je om je advocaat hebt gevraagd en deze is ingelicht, moet hij of zij 2 uur de tijd krijgen je te komen bezoeken. Accepteer geen piketadvocaat of smoesjes van de politie dat ze dit niet kunnen regelen of dat het je geld gaat kosten. Je moet nog wel steeds zelf om je eigen advocaat vragen, zowel voor je eerste verhoor, als ondersteuning tijdens je eerste verhoor en bij inverzekeringstelling
opnieuw!
Je bent niet verplicht om:
- Je naam te geven;
- Een verklaring af te leggen. Bedenk dat een verklaring altijd tegen jou of anderen kan worden gebruikt. Wat de politie ook zegt, van verklaren wordt je positie alleen maar zwakker. Als je iets verklaard hebt, staat dat zwart op wit en is niet terug te draaien. Later verklaren na gesprek met een advocaat en/of vrienden is altijd nog mogelijk. Hou je mond en bewaar je verhaal voor een eventuele rechtszaak, dan heb je rustig na kunnen denken en de zaak kunnen bespreken met je advocaat. Bedenk dat alles wat je zegt tegen jou en je mede-arrestanten zal worden gebruikt en wat je per ongeluk gezegd hebt kan je niet meer terug nemen. Terwijl je wel later alsnog je verhaal kan doen, als het jou uitkomt en als jij er klaar voor bent. De enige die beter wordt van jouw verklaring is de politie, daarom doen ze ook zo hun best om je aan het praten te krijgen. Laat je niet dwingen hun vuile werk voor ze op te knappen;
- Onderteken nooit iets ook niet met een kruisje of je NN nummer Uitzondering is evenueel het fouilleringsbriefje (zie boven)
- Ingaan op een transactievoorstel.
Terug naar inhoudsopgave
De politie mag …August 14, 2023
• Foto’s en vingerafdrukken nemen als je NN bent of in verzekering gesteld wordt. Dit gaan ze hoogstwaarschijnlijk doen;
• Je verhoren (in uitzonderlijke gevallen mag je ook ´s nachts worden verhoord, maar dan gaat die tijd wel van je voorarrest af);
• Je voor een spiegelwand zetten waarachter dan ‘getuigen’ staan die de politie zeggen of ze jou herkennen of niet, de zogenaamde ‘confrontatie’;
• Je overbrengen naar een ander politiebureau.
De politie moet:
• Je vertellen waar je van wordt verdacht;
• Je je eigen voorkeursadvocaat toewijzen.
Als je verdacht wordt van een overtreding moeten ze je na deze 6 (of 12) uur vrijlaten. Gaat het om een misdrijf dan kunnen ze je in bepaalde gevallen in verzekering stellen.
In verzekering: +3 dagen
Je krijgt een papier waarop staat dat je in verzekering gesteld bent en van welke misdrijven je wordt verdacht. Het papier is ondertekend door een (hulp-)officier van Justitie. Je moet opnieuw aangeven wie je advocaat is en dat je hem/haar wilt zien, anders geeft de politie je een piketadvocaat. Je kan vragen of je mag bellen, maar recht hierop heb je niet. Als ze je laten bellen bedenk dan wel dat het telefoongesprek niet privé is. Na de eerste drie dagen (plus 15 uur) moet je worden voorgeleid voor de Rechter-Commissaris (RC). Als de officier van Justitie een verlenging heeft aangevraagd voor een tweede inverzekeringstelling, toetst de RC alleen of de inverzekeringstelling rechtmatig is. Na de eventuele verlenging kan je weer worden voorgeleid en beslist de RC of je in bewaring wordt gesteld. Je kunt echter ook gelijk worden voorgeleid voor de RC voor een in bewaring stelling. Bij zowel de toetsing van de inverzekeringstelling als de beslissing voor in bewaring stelling is je advocaat aanwezig, je hoeft dit niet alleen te doen.
Snelrecht (ook wel ‘lik op stuk’)
Er zijn verschillende vormen van snelrecht. Eén ervan is dat je tijdens je inverzekeringstelling of voorgeleiding bij de rechter-commissaris (RC) direct een dagvaarding meekrijgt. Je mag dan de tijd tot de rechtszaak (zitting) in vrijheid afwachten. Kom je niet opdagen bij de zitting dan word je bij verstek veroordeeld. Je hebt twee weken om tegen het vonnis in beroep te gaan, als NN’er kun je niet in beroep. Je kan ook al tijdens het voorarrest (meestal binnen 14 dagen) berecht worden: je wordt dan voor de politierechter geleid, die direct een vonnis velt.
In bewaring: 14+3 maal 30 dagen
Bij inbewaringstelling moet je worden overgebracht naar een huis van bewaring, behalve als ze daar een cellentekort hebben. Ze kunnen je dan nog maximaal 10 dagen vasthouden op een politiebureau, mits dat voldoende faciliteiten heeft. De raadkamer kan na de eerste 14 dagen beslissen om je insluiting met 30 dagen te verlengen. Dit kunnen ze nog twee keer herhalen. Je kan één keer tegen zo’n verlenging in beroep gaan, overleg dit met je advocaat.
Na dit maximaal toegestane voorarrest moet het proces beginnen. Maar vaak is de officier van justitie nog niet klaar en vraagt de rechtbank om uitstel. Dan komt er alleen een pro formazitting. De rechtbank bepaalt wanneer de zaak wordt voortgezet en of je dat binnen of buiten moet afwachten.
Vreemdelingenrecht
Tegenwoordig worden activisten die hun naam niet bekend willen maken zo af en toe in vreemdelingenbewaring geplaatst. Dit betekent dat aangenomen wordt, omdat je je niet wilt identificeren, dat je illegaal in Nederland verblijft. Zodra je verteld is dat je vreemdelingrechtelijk wordt vastgehouden en je verhoord gaat worden heb je het recht een advocaat te zien. De meeste strafrechtadvocaten zijn geen vreemdelingenrechtadvocaat, dus zal je een nieuwe advocaat krijgen. Ook hier geldt: blijft vragen naar je voorkeursadvocaat! Blijf vragen naar haar/hem, dat je haar/hem ook eerst wil spreken voor het eerste verhoor, hier heb je recht op en dit is heel belangrijk. In het vreemdelingenrecht heb je niet, zoals bij strafrecht, het recht om te zwijgen, maar heb je een medewerkingsplicht. Het is daarom verstandig eerst met je advocaat gesproken te hebben. Je kunt dus in principe net zo lang worden vastgehouden totdat je je identificeert.
Als je in vreemdelingenbewaring wordt gesteld betekent dat niet per sé dat je wordt overgeplaatst. Wel krijg je een bewijs van inbewaringstelling. Je kunt beroep instellen tegen de oplegging van de vreemdelingenbewaring, maar het is erg onwaarschijnlijk dat je wint.
De meeste mensen komen vrij nadat ze hun paspoort hebben laten zien en duidelijk is dat ze legaal in Nederland zijn. Maar ook komen activisten nog wel eens vrij zonder hun paspoort te hebben laten zien. Als je niet legaal bent, wordt je gedeporteerd! Dit verhaal geldt natuurlijk ook voor mensen zonder een geldige verblijfsstatus.
De laatste tijd hebben de politie en het Openbaar Ministerie wel een andere manier gevonden om mensen te dwingen hun identiteit te geven, namelijk door te dreigen mensen in vreemdelingenbewaring te zetten. Dit komt echter gelukkig weinig voor en staat los van de wettelijke ID-plicht.
Het toepassen van vreemdelingenbewaring op activisten komt voort uit de gedachtegang en jurisprudentie dat je zelf kunt opdraaien voor het niet meewerken aan je identificatie en dat er vanuit gegaan mag worden dat je je terugkeer belemmert wanneer je geen vaste verblijfsplaats opgeeft. (ABRvS 21 maart 2011, LJN BP9284) )
Terug naar inhoudsopgave
Meest gebruikte wetsartikelen arrestatie van activistenAugust 12, 2023
Misdrijven
Bij sommige misdrijven is inverzekeringstelling altijd mogelijk, bij sommige alleen als je niet geïdentificeerd wordt (zie artikel 67 wetboek van Strafvordering). Zolang je anoniem bent kan het altijd gebeuren dat je in vreemdelingenbewaring gesteld wordt op het moment dat je strafrechtelijke bewaring ten einde is. Nogmaals, de uren tussen 00.00 uur ’s nachts en 09.00 uur ’s ochtends worden niet meegerekend bij het aantal uren dat je vastzit.
Huisvredebreuk (art. 138 lid 1 Sr).
Hij die in de woning of het besloten lokaal of erf, bij een ander in gebruik, wederrechtelijk binnendringt of, wederrechtelijk aldaar vertoevende, zich niet op de vordering van of vanwege de rechthebbende aanstonds verwijdert, wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste een jaar of geldboete van de derde categorie.
Als je wordt aangehouden op grond van dit artikel kan je, indien je je identificeert of je identiteit achterhaald wordt, maximaal 6 uur worden vastgehouden. Je kan niet in verzekering worden gesteld. Je hebt wel het recht je advocaat te spreken voor je eerste verhoor. Indien je anoniem blijft mag je wel in verzekering worden gesteld en heb je het recht je advocaat te spreken voor het eerste verhoor en bij inverzekeringstelling.
Kraken (art.138a Sr.)
• Hij die in een woning of gebouw, waarvan het gebruik door de rechthebbende is beëindigd, wederrechtelijk binnendringt of wederrechtelijk aldaar vertoeft, wordt, als schuldig aan kraken, gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste een jaar van de derde categorie.
• Indien hij bedreigingen uit of zich bedient van middelen geschikt om vrees aan te jagen, wordt hij gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste twee jaren of geldboete van de vierde categorie.
• De in het eerste en tweede lid bepaalde gevangenisstraffen kunnen met een derde worden verhoogd, indien twee of meer verenigde personen het misdrijf plegen.
Als je wordt aangehouden op grond van dit artikel kan je, ongeacht of je wel of niet geïdentificeerd bent, in verzekering worden gesteld. Je hebt het recht je advocaat te spreken voor je eerste verhoor en bij inverzekeringstelling.
Openlijke geweldpleging (art. 141 Sr)
Zij die openlijk in vereniging geweld plegen tegen personen of goederen, worden gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste vier jaren en zes maanden of geldboete van de vierde categorie.
Als je wordt aangehouden op grond van dit artikel kan je, ongeacht of je wel of niet geïdentificeerd bent, in verzekering worden gesteld. Je hebt het recht je advocaat te spreken voor je eerste verhoor en bij inverzekeringstelling.
Artikel 141a
Hij die opzettelijk gelegenheid, middelen of inlichtingen verschaft tot het plegen van geweld tegen personen of goederen wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste drie jaren of een geldboete van de vierde categorie.
Als je wordt aangehouden op grond van dit artikel kan je, ongeacht of je wel of niet geïdentificeerd bent, in verzekering worden gesteld. Je hebt het recht je advocaat te spreken voor je eerste verhoor en bij inverzekeringstelling.
Opruiing (Art. 131 Sr. )
• Hij die in het openbaar, mondeling of bij geschrift of afbeelding, tot enig strafbaar feit of tot gewelddadig optreden tegen openbaar gezag opruit, wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste vijf jaren of geldboete van de vierde categorie.
• Indien het strafbare feit waartoe wordt opgeruid een terroristisch misdrijf dan wel een misdrijf ter voorbereiding of vergemakkelijking van een terroristisch misdrijf inhoudt, wordt de gevangenisstraf, gesteld op het in het eerste lid omschreven feit, met een derde verhoogd.
Als je wordt aangehouden op grond van dit artikel kan je, ongeacht of je wel of niet geïdentificeerd bent, in verzekering worden gesteld. Je hebt het recht je advocaat te spreken voor je eerste verhoor en bij inverzekeringstelling.
Verspreiding opruiend geschrift (Art. 132 Sr. )
• Hij die een geschrift of afbeelding waarin tot enig strafbaar feit of tot gewelddadig optreden tegen het openbaar gezag wordt opgeruid, verspreidt, openlijk tentoonstelt of aanslaat of, om verspreid, openlijk tentoongesteld of aangeslagen te worden, in voorraad heeft, wordt, indien hij weet of ernstige reden heeft te vermoeden dat in het geschrift of de afbeelding zodanige opruiing voorkomt, gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste drie jaren of geldboete van de vierde categorie.
• Met dezelfde straf wordt gestraft hij die, met gelijke wetenschap of een gelijke reden tot vermoeden, de inhoud van een zodanig geschrift openlijk ten gehore brengt.
Als je wordt aangehouden op grond van dit artikel kan je, ongeacht of je wel of niet geïdentificeerd bent, in verzekering worden gesteld. Je hebt het recht je advocaat te spreken voor je eerste verhoor en bij inverzekeringstelling.
Computervredebreuk (Art. 138ab Sr.)
Met gevangenisstraf van ten hoogste een jaar of geldboete van de vierde categorie wordt, als schuldig aan computervredebreuk, gestraft hij die opzettelijk en wederrechtelijk binnendringt in een geautomatiseerd werk of in een deel daarvan. Van binnendringen is in ieder geval sprake indien de toegang tot het werk wordt verworven:
a. door het doorbreken van een beveiliging
b. door een technische ingreep
c. met behulp van valse signalen of een valse sleutel, of
d. door het aannemen van een valse hoedanigheid.
Als je wordt aangehouden op grond van dit artikel kan je, ongeacht of je wel of niet geïdentificeerd bent, in verzekering worden gesteld. Je hebt het recht je advocaat te spreken voor je eerste verhoor en bij inverzekeringstelling.
Wederspannigheid/verzet bij arrestatie (art. 180 Sr)
Hij die zich met geweld of bedreiging met geweld verzet tegen een ambtenaar werkzaam in de rechtmatige uitoefening van zijn bediening, of tegen personen die hem daarbij krachtens wettelijke verplichting of op zijn verzoek bijstand verlenen, wordt als schuldig aan wederspannigheid gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste een jaar of geldboete van de derde categorie.
Als je wordt aangehouden op grond van dit artikel kan je, indien je je identificeert of je identiteit achterhaald wordt, maximaal 6 uur worden vastgehouden. Je kan niet in verzekering worden gesteld. Je hebt wel het recht je advocaat te spreken voor je eerste verhoor. Indien je anoniem blijft mag je wel in verzekering worden gesteld en heb je het recht je advocaat te spreken voor het eerste verhoor en bij inverzekeringstelling.
Wederspannigheid/verzet bij arrestatie gepleegd
door twee of meer personen (art. 182 lid 1 Sr)
De dwang en de wederspannigheid in de artikelen 179 en 180 omschreven, door twee of meer personen met verenigde krachten gepleegd, worden gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste zes jaren of geldboete van de vierde categorie.
Als je wordt aangehouden op grond van dit artikel kan je, ongeacht of je wel of niet geïdentificeerd bent, in verzekering worden gesteld. Je hebt het recht je advocaat te spreken voor je eerste verhoor en bij inverzekeringstelling.
Niet opvolgen van een ambtelijk bevel (art. 184 lid 1 Sr)
Hij die opzettelijk niet voldoet aan een bevel of een vordering, krachtens wettelijk voorschrift gedaan door een ambtenaar met de uitoefening van enig toezicht belast of door een ambtenaar belast met of bevoegd verklaard tot het opsporen of onderzoeken van strafbare feiten, alsmede hij die opzettelijk enige handeling, door een van die ambtenaren ondernomen ter uitvoering van enig ettelijk voorschrift, belet, belemmert of verijdelt, wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste drie maanden of geldboete van de tweede categorie.
Als je wordt aangehouden op grond van dit artikel kan je, indien je je identificeert of je identiteit achterhaald wordt, maximaal 6 uur worden vastgehouden. Je kan niet in verzekering worden gesteld en hebt niet het recht je advocaat te spreken of aanwezig te hebben bij een eventueel verhoor. Indien je anoniem blijft mag je wel in verzekering worden gesteld en heb je wel het recht je advocaat te spreken.
Belediging (art. 261 lid 1 Sr)
Hij die opzettelijk iemands eer of goede naam aanrandt, door telastlegging van een bepaald feit, met het kennelijke doel om daaraan ruchtbaarheid te geven, wordt, als schuldig aan smaad, gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste zes maanden of geldboete van de derde categorie.
Als je wordt aangehouden op grond van dit artikel kan je, indien je je identificeert of je identiteit achterhaald wordt, maximaal 6 uur worden vastgehouden. Je kan niet in verzekering worden gesteld en hebt niet het recht je advocaat te spreken of aanwezig te hebben bij een eventueel verhoor. Indien je anoniem blijft mag je wel in verzekering worden gesteld en heb je wel het recht je advocaat te spreken.
Bedreiging (art. 284 lid 1 en verder)
Met gevangenisstraf van ten hoogste negen maanden of geldboete van de derde categorie wordt gestraft:
• hij die een ander door geweld of enige andere feitelijkheid of door bedreiging met geweld of enige andere feitelijkheid, gericht hetzij tegen die ander hetzij tegen derden, wederrechtelijk dwingt iets te doen, niet te doen of te dulden; Kan ook in groepsverband, art. 285. Voor bedreiging bestaat de mogelijkheid van een inverzekeringstelling.
Als je wordt aangehouden op grond van dit artikel kan je, ongeacht of je wel of niet geïdentificeerd bent, in verzekering worden gesteld. Je hebt het recht je advocaat te spreken voor je eerste verhoor en bij inverzekeringstelling.
Mishandeling (art. 300 lid 1 Sr en verder)
Mishandeling wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste drie jaren of geldboete van de vierde categorie. Artikel 300 kent nog een aantal andere leden, die zien op verzwarende omstandigheden (lichamelijk letstel, dood).
Als je wordt aangehouden op grond van dit artikel kan je, ongeacht of je wel of niet geïdentificeerd bent, in verzekering worden gesteld. Je hebt het recht je advocaat te spreken voor je eerste verhoor en bij inverzekeringstelling.
Vernieling (art. 350 Sr)
Hij die opzettelijk en wederrechtelijk enig goed dat geheel of ten dele aan een ander toebehoort, vernielt, beschadigt, onbruikbaar maakt of wegmaakt, wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste twee jaren of geldboete van de vierde categorie.
Als je wordt aangehouden op grond van dit artikel kan je, ongeacht of je wel of niet geïdentificeerd bent, in verzekering worden gesteld. Je hebt het recht je advocaat te spreken voor je eerste verhoor en bij inverzekeringstelling.
Terug naar inhoudsopgave
VeelplegersAugust 3, 2023
Het is nog niet veel gebeurd, maar ook activisten kunnen worden aangeduid als ‘Veelpleger’, ‘Zeer Actieve Veelpleger’ en ‘Stelselmatige Dader’. Justitie hanteert speciale richtlijnen voor de vervolging van mensen met zo’n stempel. Het indelen in deze categorieën vindt zijn oorsprong in het willen aanpakken van wat men ooit noemde ‘draaideurcriminelen’, meestal verslaafde mensen die vaak voor korte straffen in de bajes zaten.
In de loop der jaren is het daaruit voortgevloeide beleid uitgebreid naar een steeds grotere groep mensen, en tegenwoordig kan iedereen die aan de puur cijfermatige criteria voldoet ermee te maken krijgen. Het maakt dus niet uit waarvoor je bent opgepakt en veroordeeld.
Essentie van de strafvordering is dat er niet wordt uitgegaan van de zaak waarvoor je op dat moment voorkomt, maar dat wordt uitgegaan van je hele justitiële documentatie en andere aangelegde dossiers. Dit wordt genoemd: de persoonsgerichte aanpak.
Sinds december 2009 beschikt Nederland in alle politieregio’s over zgn. veiligheidshuizen. In deze veiligheidshuizen wordt o.a. overleg gevoerd over veelplegers in de regio. Bij dit overleg zitten alle ‘ketenpartners’, zoals bijv. politie, reclassering, justitie, gemeente en relevante hulpinstanties. Dit gaat vooral over de Zeer Actieve Veelplegers en Stelselmatige Daders (er zijn gewoon teveel ‘gewone’ veelplegers!). Van al die mensen wordt een zgn. ‘ketendossier’ bijgehouden.
De risico’s
Vaak gearresteerd?
Dan kun je op de lijst veelplegers komen! De risico’s
- Grotere kans op langer voorarrest: het beleid van het OM is in principe om je tot aan de rechtszaak te willen vasthouden. Het is aan de rechter commissaris (bewaring 14 dagen) en aan de raadkamer (verlenging 30 – 90 dagen) om hierover te beslissen.
- Hogere straffen: in de richtlijnen van het OM staan specifiek hogere strafeisen genoemd, waarvan natuurlijk kan worden afgeweken en waarover als altijd uiteindelijk de rechter beslist.
- Het toewijzen van een adoptie agent (bij ZA veelplegers en Stelselmatige Daders): het is de bedoeling dat deze je eens in de twee weken een bezoekje brengt. Dit kan in uniform of in burger zijn. Het kan ook zijn dat hij of zij je steeds belt. De bedoeling is dat deze adoptieagent erop aandringt dat je in behandeling gaat, ophoudt met ‘crimineel gedrag te vertonen’, en afspraken met je maakt en deze controleert. De vorderingen worden bijgehouden en besproken. Werk je niet mee, dan kan dit later in je nadeel werken. Er is nog weinig ervaring met gevallen waar zo’n maatregel wordt genomen tegen ‘veelplegende activisten’. Het spreekt voor zich dat in het geval van een overtuigingsdader, zoals politieke activisten weleens worden genoemd, het toewijzen van een agent die de hele tijd in je nek moet gaan hangen weinig resultaat zal halen.
- Het ontvangen van attenties van de politie: denk hierbij aan een ‘leuk’ kaartje rond de december feestdagen, met bijvoorbeeld
de tekst: “We hopen je volgend jaar niet meer in het politiewerk tegen te komen. Mocht dat wel zo zijn, dan kan je rekenen op onze bijzondere aandacht!!”
- Maatregel Inrichting Stelselmatige Daders (ISD): De ISD was vroeger SOV, strafrechtelijke opvang verslaafden, en inmiddels al geruime tijd: ISD.
Met een wijziging van de richtlijnen van het OM m.i.v. juli 2009 is de weg naar ISD geopend voor iedereen met het stempel ‘Stelselmatige Dader’ doordat de noodzaak van een behandelplan is verdwenen. Was het voorheen nog de bedoeling om mensen tijdens de ISD te ‘behandelen’ (al kwam ook dat er niet vaak van), nu is het zo dat de ISD in eerste instantie vooral als doel heeft: het voorkomen van recidive. Met een wijziging van de richtlijnen van het OM met ingang van 1 januari 2014 betekent dit twee jaar opsluiten om van je af te zijn. In artikel 38m van het wetboek van strafrecht in combinatie met de door het openbaar ministerie opgestelde beleidsregels (richtlijn voor strafvordering bij meerderjarige veelplegers-www.om.nl) staan de criteria voor ISD nader omschreven. Een ISD maatregel is geen straf en wordt niet afgetrokken van het voorarrest! Dit betekent dat wanneer je in beroep gaat tegen het opleggen van de ISD maatregel, je in voorarrest blijft en dit bij een veroordeling tot ISD in hoger beroep niet wordt afgetrokken van de twee jaar ISD! Hetzelfde geldt voor cassatie. Hierdoor is in feite de weg naar de hogere rechter afgesneden. Krijg je géén ISD en heb je in voorarrest gezeten? Dan is de kans groot dat de onvoorwaardelijke gevangenisstraf die je krijgt gelijk is aan de duur van het voorarrest, om schadeclaims te vermijden.
ISD zonder behandeling wordt genoemd: kale ISD. Het regime waarin je zit is vergelijkbaar met een Huis van Bewaring (HvB) regime en dat betekent: veel ‘achter de deur’. Vergelijk dit met een straf van twee jaar die je uitzit in een gevangenisregime, dan zul je begrijpen dat de ISD’er veel slechter af is. Werk is overigens wèl verplicht. Bij ISD kun je ook geen aanspraak maken over een voorwaardelijke invrijheidstellling.
De ISD inrichtingen zijn afdelingen in gewone gevangenissen. Voor vrouwen is er slechts één: in Zwolle.
De categorieën en de consequenties:
Veelpleger
Je wordt betiteld als veelpleger als je in ‘je hele criminele carrière’ 10 antecedenten of meer hebt, waarvan 1 in het afgelopen of lopende jaar.
Een antecedent is een misdrijf waarvoor je bent opgepakt en waarvan de zaak is doorgestuurd naar justitie. Sepots tellen niet mee. Vrijspraken wel! Een misdrijf is alles wat in het tweede boek van het wetboek van strafrecht staat, te weten de artikelen 92 t/m 423. Het hoeft hier niet te gaan om zgn. ‘VH (voorlopige hechtenis) misdrijven’, misdrijven waarvoor voorlopige hechtenis is toegestaan.
Er worden meer mensen gekwalificeerd als veelpleger. Er gebeurt in de praktijk nog weinig of helemaal niets mee. De richtlijn strafvordering bij meerderjarige veelplegers t.a.v. veelplegers luidt officieel: bij lichtere feiten kan een maand onvoorwaardelijk worden geëist, bij zwaardere feiten twee.
Zeer Actieve Veelpleger
Je wordt betiteld als Zeer Actieve Veelpleger (ZA-veelpleger) als je in de afgelopen 5 jaar 10 antecedenten of meer hebt waarvan 1 in het afgelopen of het lopende jaar. Van de ZA-veelplegers zijn er al een heel stuk minder. Als je pech hebt woon je in een politieregio waar er helemaal niet zoveel zijn. De kans dat je komt bovendrijven als ZA-veelpleger wordt dan groot. Het is voor zover bekend 1 activiste overkomen om als zodanig te worden geregistreerd en die heeft er ook last van. De richtlijn strafvordering bij meerderjarige veelplegers t.a.v. ZA-veelplegers luidt officieel: bij lichtere feiten kan twee maanden onvoorwaardelijk worden geëist, bij zwaardere drie.
Stelselmatige Dader
Je wordt betiteld als Stelselmatige Dader als je een ZA-veelpleger bent en bovendien in de afgelopen vijf jaar drie onherroepelijke veroordelingen hebt wegens een misdrijf tot een werkstraf en/of gevangenisstraf. De straffen moeten dan ook al ten uitvoer gelegd zijn. Ben je zo’n Stelselmatige Dader, en wordt je opgepakt voor een ‘VH (voorlopige hechtenis) -misdrijf’, dan kan de OvJ besluiten om ISD te vorderen. Er treedt dan een hele machinerie in werking, de reclassering wordt erbij gehaald, je ‘ketendossier’, en je moet erop rekenen dat je tot aan de zitting in voorarrest blijft.
Geen ISD? De richtlijn strafvordering bij meerderjarige veelplegers t.a.v. ZA-veelplegers luidt dan officieel: bij lichtere feiten drie maanden onvoorwaardelijk, bij zwaardere zes.
De praktijk
Hoewel je altijd rekening moet houden met het worst-case-scenario: vooral bij massa arrestaties ziet de politie nogal eens wat over het hoofd of komt tijd te kort, en computersystemen zijn niet altijd goed op elkaar aangesloten. Het kan dus zijn dat je mazzel hebt en dat politie en justitie de aantekening niet zien. Advocaten betwijfelen of het justitie wel gaat lukken om activisten die het hebben gebracht tot de aanduiding ‘stelselmatige dader’ de ISD maatregel te laten opleggen, omdat het niet in overeenstemming is met ‘de geest van de wet’. De politieke situatie is daarentegen zeer in het nadeel van iedereen die in aanraking komt met justitie.
Het kan zijn dat je er aanvankelijk weinig van merkt, totdat je een kerstkaartje krijgt, of er een rood stempel VEELPLEGER op het dossier van een strafzaak zit. Wil je voor die tijd weten of je hiermee te maken kunt krijgen, pak dan de justitiële documentatie erbij en tel je ‘antecedenten’. Kom je er niet uit, vraag het je advocaat!
Tips
- Algemeen: bij arrestatie wegens een VH(voorlopige hechtenis) misdrijf: sta je geregistreerd als veelpleger, zeer actieve veelpleger, stelselmatige dader: geef dan niet je naam, zorg dat je geen ID bij je hebt. Vooral bij arrestaties met meer mensen, kun je dan de dans ontspringen doordat ze het niet, of te laat, ontdekken. Zo kun je voorkomen dat je langer in voorarrest wordt gehouden. Ga er nooit van uit dat ze overal alles kunnen inzien! Het komt zelfs wel eens voor dat bekenden van de politie ondanks alles helemaal niet worden geïdentificeerd. Dat scheelt weer een antecedent…
- In verband met ISD: Rechtszaken: om te voorkomen dat je
terecht komt in de kwalificatie ‘stelselmatige dader’: ga altijd in hoger beroep bij zaken vanwege een misdrijf waarbij een werkstraf of gevangenisstraf is opgelegd. Zo vertraag je de opbouw van die drie onherroepelijke vonnissen in vijf jaar. Traineer de rechtszaken door getuigen op te roepen, te wraken, uitstel te vragen omdat je op vakantie bent of ziek etc.
- Straffen: traineer de ten uitvoer legging. Zo kun je vertragen of zelfs voorkomen dat je binnen vijf jaar drie tenuitvoergelegde vonnissen hebt staan.
Lukt het allemaal niet of kom je na lang rekken toch nog te zitten met het risico van ISD: zorg voor een goeie advocaat, liefst een die dit soort zaken als specialisme heeft.
Terug naar Inhoudsopgave
